ከስምምነቱ በኋላ አለመግባባቱ መካረሩን የሚጠቅሱት ፕሬዝዳንት ቢሂ “ጦርነት ታቅዶ ነበር። ግብፅ እንድትገባበት ተደረገ፤ ውዝግብ ተፈጠረ። ይህ ተጨማሪ ነገር ነው፤ መፍትሄም አይሆንም” በማለት “ፕሬዝዳንት ሐሰን ሁለት የተለያየን መንግሥታት መሆናችንን ከተረዳ እና ከእኛ ጋር ንግግር ከፈለገ መልካም ነው” ሲሉ ሶማሊያም አገርነታቸውን ከተቀበለች ለንግግር በራቸው ክፍት መሆኑን አመልክተዋል።

ፕሬዝዳንቱ ጨምረውም ፕሬዝዳንት ሐሰን ሼክ መሐሙድ በሶማሊላንድ መሬት የሚመለከታቸው ነገር አለመኖሩን ጠቅሰው “ለኢትዮጵያ መሬት ሰጡ” በማለትም የሚናገሩት የማይመለከታቸውን ጉዳይ ነው ሲሉ አጣጥለው ኢትዮጵያ ውስጥም ሶማሊዎች አሉ ብለዋል።

“ኢትዮጵያ ውስጥ ብዙ ሶማሊዎች አሉ፤ በመንግሥት ውስጥም ቦታ ያላቸው ናቸው። ታዲያ ከኢትዮጵያ ጋር ስምምነት ተፈራረማችሁ በማለት ሶማሊያ ለምንድን ነው የምትከሰን?” ሲሉ ጠይቀዋል።

ስለዚህም በመጪው ኅዳር 4/2017 ዓ.ም. በሶማሊላንድ በሚካሄደው ምርጫ ለተጨማሪ የሥልጣን ዘመን የሚወዳደሩት ሙሳ ቢሂ ሶማሊያ ከግብፅ ጋር የደረሰችው የወታደራዊ ትብብር ስምምነቱ የሶማሊላንድ ሕዝብ የነጻ አገርነት ፍላጎትን ለማስቆም የታለመ ነው ብለው እንደሚያምኑ ተናግረዋል።

በአንድ ወር ውስጥ ተግባራዊ መሆን ይጀምራል የተባለው የኢትዮጵያ እና የሶማሊላንድ ስምምነት አንድ ዓመት ሊሞላው ሁለት ወራት ቀርተውታል። ነገር ግን የሶማሊላንድ ፕሬዝዳንት እንደሚሉት መዘግየቱ ጉዳዩ ሰፊ ጊዜን የሚጠይቅ እና ዓለም አቀፍ ስምምነቶች ወደ ተግባር ለመቀየር በርካታ ዓመታትን የሚጠይቁ መሆናቸውን በምሳሌነት አንስተዋል።

በሶማሊያ በኩል የተደረገ ጫና በስምምነቱ መዘግየት ላይ ምንም ሚና እንደሌለው የተናገሩት የሶማሊላንድ ፕሬዝዳንት ቢሂ “የመግባቢያ ስምምነቱ የራሱን ጊዜ እየተከተለ ነው። የመጨረሻውን ሁለቱ አገራት የሚወስኑት ይሆናል” በማለት ጉዳዩ በኢትዮጵያ እና በሶማሊላንድ እጅ ላይ ያለ መሆኑን ተናግረዋል።

ከሶማሊያ ጋር የወታደራዊ ትብብር ስምምነት የተፈራረመችውን ግብፅን በተመለከተም፤ ግብፅ ከኢትዮጵያ ጋር ባለባት የአባይ ውሃ ውዝግብ ውስጥ ሶማሊያን በማስገባት እየተጠቀመችባት ወደ ጦርነት ልታስገባት ነውም ብለዋል።

የራሷ ችግር አለባት ያሏትን ግብፅ የሶማሊያ መንግሥት ወደ ቀጣናው ውዝግብ ማስገባቱ ትክክል አይደለም ያሉት ቢሂ፣ የወታደራዊ ስምምነቱ ግብፅ ከኢትዮጵያ ጋር ካለባት ውዝግብ በተጨማሪ በሶማሊላንድ ላይ ጭምር ያነጣጠረ ነው ሲሉ ከሰዋል።

“እሳቤው ግብፅን በመከራየት የደኅንነት ስምምነት በመፈራረም በሶማሊላንድ ላይ ለመጠቀም ነው፤ ነገር ግን ትክክል አይደለም። የራሷ ችግር ያለባት ግብፅ ከዚህ ችግር የምታተርፍበት አይሆንም። ስለዚህ ትኩረቱ የመግባቢያ ስምምነቱ ሳይሆን ሐሰን [ፕሬዝዳንት] ግብፅን በሶማሊላንድ ላይ ለመጠቀም ነው።”

በሶማሊላንድ ነጻ አገርነት ጉዳይ ላይ ከማንም ጋር ለድርድር እንደማይቀመጡ በተደጋጋሚ ሲናገሩ የሚደመጡት ፕሬዝዳንት ሙሳ ቢሂ፣ ከኢትዮጵያ ጋር ስምምነት ከመፈራረማቸው በፊት ከሶማሊያው ፕሬዝዳንት ሐሰን ሼክ መሐሙድ ጋር በተገናኙበት ጊዜ ይህንኑ አስረግጠው እንደነገሯቸው ገልጸዋል።

አዲስ አበባ ላይ የመግባቢያ ስምምነቱን ከመፈረሙ ቀናት ቀደም ብሎ ቢሂ የሶማሊያው ፕሬዝዳንት ጂቡቲ ላይ አግኝተዋቸው እንደነበር አስታውሰው “ጥቂት ቃላት ነው የተለዋወጥነው፤ እሱም ሁሉም ያውቀዋል። እሱም እኛ ‘ሶማሊላንድ ነጻ አገር ናት’ ስንል፣ ሐሰን ሼክ ደግሞ ‘ሶማሊያን ልከፋፍል አልችልም፤ እናንተም የእኛ አካል ትሆናላችሁ’ የሚል ምላሽ ሰጠ” ብለዋል።

የራሷ ምክር ቤት እና መንግሥት፣ ገንዘብ፣ ማዕከላዊ ባንክ፣ ጦር ሠራዊት ያላት ሶማሌላንድ በየአምስት ዓመቱ የሚደረግ እና በአፍሪካ በምሳሌነት የሚጠቀስ ምርጫ ታካሂዳለች።

ዘንድሮም ኅዳር 4/2017 ዓ.ም. በሚካሄደው ምርጫ ፕሬዝዳንት ሙሳ ቢሂ ከሌሎች ሁለት ዕጩዎች ጋር በድጋሚ ፕሬዝዳንት ለመሆን የሚወዳደሩ ይሆናል።

በድህረ ገጻችን ኢትዮ አማዞን በመግባት የሚፈልጉትን እቃ ማዘዝ  ብቻ  ሳይሆን የርስዎንም እቃዎች መሸጥ እንደሚችሉ ስናሳውቅዎት በደስታ ነው ። ለማስታወቂያ ወይንም ለመግቢያ ምንም ክፍያ አይጠበቅብዎትም፤  ለተጨማሪ መረጃ   ድህረ ገጻችንን ይጎብ/ኙ። https://ethio-amazon.com/

ለበለጠ መረጃ ሊንኩን በመንካት የቴሌግራም ግሩፓችንን ይቀላቀሉ!https://t.me/ethioamazon

ምንጭ፡– (ቢቢሲ)